Recht van hypotheek

Laten we eerst eens kijken naar de grootste misvatting als het gaat om hypotheken. Wij horen mensen altijd zeggen: Ik neem een hypotheek. Maar feitelijk klopt dat niet. Je geeft het recht van hypotheek aan de geldverstrekker en in ruil daarvoor krijg je een lening. Mensen bedoelen dus dat ze geld gaan lenen en hun huis gebruiken als onderpand. In de volksmond is dat verworden tot: ik neem een hypotheek.

Snuffelen in de cijfers

Goed. Je ‘neemt dus een hypotheek’. Vervolgens moet je afspraken gaan maken. Hoe lang is de looptijd? Dat is meestal dertig jaar, maar dat kan ook korter. Hoe lang staat de rente vast? Hoe hoog is de rente? Vervolgens gaat de bank, de verzekeringsmaatschappij of welke geldverstrekker je dan ook ingeschakeld hebt, in de cijfers snuffelen. Wat is je inkomen? Wat is het huis waard? Heb je nog andere schulden? Kortom: ben je in staat de hypotheek terug te betalen voor je met pensioen gaat? Is dat allemaal in orde, dan krijg je een offerte voor een geldlening.

Hypotheekakte

Een van de voorwaarden voor die geldlening is dat je een hypotheekakte laat maken. Vanzelfsprekend betaal je dertig jaar lang elke maand trouw je hypotheek, maar de bank wil graag wat extra zekerheid. Er staat immers heel veel geld op het spel. Iemand die hypotheekrecht heeft, heeft in de wet een aparte positie. Ook al ben je failliet of heb je schulden bij de belastingdienst, degene met hypotheekrecht heeft voorrang op alle andere schuldeisers. Wordt jouw huis in het openbaar verkocht, dan mag de hypotheekverstrekker als eerste aanspraak maken op de opbrengst. Dit is een heel oud en sterk recht dat de geldverstrekker voldoende zekerheid geeft dat het genomen risico beheersbaar is.

Hoger bedrag in de hypotheekakte

Er staan nog een aantal zaken in die hypotheekakte, waaronder het bedrag waarvoor de hypotheek is verleend. Gek genoeg is dat vaak niet het bedrag dat je hebt geleend, maar een hoger bedrag. Stel: je leent 200.000 euro, dan is de kans groot dat het genoemde hypotheekbedrag bijvoorbeeld 250.000 is. Ten eerste kun je zelf kiezen voor het hoger inschrijven van je hypotheek. Zo kun je in de toekomst een extra bedrag opnemen bij de bank, zonder dat je een nieuwe hypotheekakte moet laten opstellen bij de notaris. Dat scheelt in de notariskosten. Daarnaast hanteert de bank altijd een bijtelling voor het geval je woning verkocht moet worden. Zo kan zij achterstallige rente en bijkomende kosten voor bijvoorbeeld de deurwaarder, internetveilingen of het uitzetten van mogelijke huurders bekostigen. Soms schrikken mensen als ze bij ons aan tafel zitten van het hogere bedrag, dat is niet nodig. Dit hogere bedrag raakt niet degene die het geld leent, maar is puur voor schuldeisers onderling.

Overige zaken in de hypotheekakte

Naast het hypotheekbedrag, de looptijd, de rente, staat er vaak ook nog iets in de hypotheekakte over een huurbeding – je mag zonder toestemming je huis niet verhuren – en over een opstalverzekering. Immers, als jouw huis in vlammen opgaat, is de bank haar zekerheid kwijt. Tenslotte zal de hypotheekakte iets zeggen over beheer en ontruiming door de bank. Want wat als jij verdwijnt naar Zuidoost-Azië om te gaan mediteren en je laat hier je huis in verwaarloosde staat achter of je komt je afspraken met de bank niet na? Dan mag de bank de woning ontruimen om het vervolgens te kunnen laten veilen. In Nederland zijn er zo’n 4,5 miljoen koopwoningen, en het aantal veilingen loopt in de honderden. Dat zijn er relatief – gelukkig – heel weinig. Bij de meeste mensen komt er in de loop der jaren een grote laag stof op de hypotheekakte en dat is een goed teken.

Tekenen hypotheekakte bij notaris verplicht

Koop je een huis, dan ben je verplicht bij de notaris een akte van levering (eigendomsakte) en een hypotheekakte op te laten stellen. Die verplichting vindt z’n oorsprong in de eerste helft van de twintigste eeuw. Toen werd bedacht dat iemand mensen moest waarschuwen dat ze wel netjes hun betalingsverplichtingen moeten nakomen omdat ze anders hun huis kwijtraken. De reden dat dat per se in bijzijn van een notaris moet, is dat de notaris moet controleren of de ondertekenaar de inhoud van de akte ook echt begrijpt en uit vrije wil de akte ondertekent. Dat heeft ten tijde van de coronamaatregelen voor interessante perikelen gezorgd. Eén echtpaar was besmet met corona op het moment van de afspraak. Het stel bleef in de auto zitten, die op onze parkeerplaats stond, en de hypotheekakte schoof ik ter ondertekening door het kiertje van het autoraam. Gelukkig zijn deze taferelen inmiddels achter de rug.

Nieuwsgierig

Benieuwd wat de notaris nog meer doet bij de aan- of verkoop van een woning? Kijk dan even dit filmpje. Heb je nog vragen over de hypotheek? Heb je andere vragen? Neem dan contact met ons op. We helpen je graag.