Europese Erfrechtverordening en rechtskeuze

De Europese erfrechtverordening bepaalt dat bij overlijden zonder testament het recht van het land van overlijden geldt. Dat geldt voor alle EU-lidstaten, met uitzondering van Denemarken en Ierland. Als je in een land woont waar de Europese erfrechtverordening niet geldt, zoals Ierland, het Verenigd Koninkrijk, Canada of een ander land buiten de EU, geldt het erfrecht van dat land.

Eigen keuze voor Nederlandse erfrecht mits opgenomen in testament

Het is mogelijk om te kiezen voor het erfrecht van Nederland, als je als Nederlander in het buitenland woont. Stel: je hebt je hele leven in Nederland gewoond, maar verhuist na je pensioengerechtigde leeftijd naar Spanje, dan is er grote kans dat je wilt voorkomen dat bij je overlijden het Spaanse recht van toepassing is. Dit moet je dan wel bewust opnemen in je testament.

Erfgenamenonderzoek

Als je in het buitenland hebt gewoond en (terug) naar Nederland verhuist, moet je een erfgenamenonderzoek doen als je geen testament hebt. Dit geldt ook als je van buitenlandse afkomst bent. Dit kan een ingewikkeld en kostbaar proces zijn, zeker als het om landen gaat waar corruptie heerst of in minder goed georganiseerde landen met een grote bevolking. Dan kan het verkrijgen van onderzoeksresultaten behoorlijk moeilijk zijn.

Hoe meer helderheid hoe beter

Zo'n onderzoek kan dus een behoorlijke speurtocht worden. Dat kost niet alleen veel tijd, ook de (notaris)kosten lopen dan op. Voor ons is zo'n speurtocht best leuk, maar voor jezelf – en je erfgenamen – is het beter om je erfgenamen in een testament op te nemen. Het opnemen van een tweede erfstelling biedt extra zekerheid voor het geval de eerste erfgenaam niet kan erven. Zonder deze tweede benoeming kun je alsnog belanden in zo'n onderzoek. Hoe meer helderheid, hoe sneller we een nalatenschap kunnen afronden. Wel zo prettig voor je nabestaanden.

In de praktijk

Zo hebben wij eens een complexe nalatenschap gehad met meer dan driehonderd erfgenamen verspreid over de wereld, waarbij iedereen recht had op een klein deel. De erfgenamen in Amerika vertrouwden het niet. Dat is begrijpelijk, want we zijn allemaal achterdochtig als we een brief of e-mail krijgen uit het buitenland waarin staat dat we recht hebben op een erfenis. Deze mensen wilden bewijs van ons dat het geen oplichterij betrof, maar anderzijds wilden wij ook zeker weten of zij waren wie we dachten dat ze waren. Ze weigerden een kopie van hun legitimatie op te sturen. Deze situatie had voorkomen kunnen worden met een duidelijk testament.

Benoem een executeur in Nederland

Als je kinderen of andere erfgenamen in het buitenland wonen, kan het handig zijn om een executeur te benoemen die in Nederland woonachtig is. Dat kan een individu zijn, maar je kunt ook een notariskantoor of onze speciaal daarvoor opgerichte Stichting Sober als executeur aanwijzen. Dat biedt praktische voordelen, zoals kennis van het Nederlandse erfrecht en lokale procedures en eenvoudiger communicatie met Nederlandse instanties. Het benoemen van een executeur kan ook belangrijk zijn als je een goed doel wilt steunen.

Meer weten?

Het opstellen van een testament kan in diverse situaties veel onduidelijkheid en kosten besparen. Neem daarom de tijd om dit goed te regelen en informeer jezelf over de mogelijkheden. Onze experts staan klaar om je hierbij te helpen.

Giardella van Eijzeren, jurist bij Sauer en Oonk Adviseurs & Notarissen